کاربرد سنگ گچ میکرونیزه
سنگ گچ میکرونیزه یا همان پودر گچ نپخته خام، یکی از مواد اصلاحی ارزان قیمت می باشد که نقش مهمی در بهبود خصوصیات فیزیکوشیمیایی خاک ایفا می نماید.
- گچ (سولفات کلسیم) دارای دو عنصر غذایی پرمصرف کلسیم و گوگرد است
به دلیل حلالیت نسبتاً مناسب گچ، عناصر غذایی کلسیم و گوگرد براحتی در اختیار ریشه گیاه قرار می گیرد. یون کلسیم در تغذیه پسته و کیفیت محصول اهمیت بسیار زیادی دارد. استحکام پوسته سخت میوه، هنگام تشکیل بستگی به فراهمی یون کلسیم دارد. جذب کلسیم توسط ریشه درخت پسته به صورت غیرفعال است، یعنی مقدار تعرق تعیین کننده مقدار جذب و موجب حرکت یون کلسیم در آوندهای چوبی به طرف اندام مورد نیاز گیاه می شود. میزان تعرق از سطح برگ شدیدتر از سطح میوه می باشد، بنابراین در شرایط کمبود کلسیم مقدار کلسیمی که در اختیار میوه قرار می گیرد به مراتب کمتر از مقدار کلسیمی است که در اختیار برگ قرار می گیرد. بنابراین ممکن است علائم کمبود کلسیم در برگ، مشاهده نشود در حالی که میوه بخصوص پوسته سخت آن بشدت دچار کمبود کلسیم باشد. تأمین به موقع و کافی کلسیم در درختانی که در آنها استحکام میوه مهم بوده و یا دارای پوسته استخوانی هستند، تأمین به موقع و کافی کلسیم برای تولید محصول اهمیت زیادی دارد.
- گچ موجب بهبود و استحکام ساختمان خاک می شود
در خاکهای سدیمی ذرات خاک پراکنده هستند و وجود سدیم مانع نزدیک شدن این ذرات به یکدیگرشده و از تشکیل ساختمان خاک جلوگیری می کند.کلسیم دارای دو بار مثبت بوده و براحتی جایگزین سدیم شده و موجب نزدیک شدن ذرات رس و تشکیل ساختمان می شود. هر چقدر دانه بندی خاک بیشتر باشد، نفوذ هوا و آب و ریشه راحت تر صورت می گیرد.
- جهت اصلاح خاکهای سدیمی از گچ استفاده می شود
خاکهای سدیمی، خاکهایی هستند که شوری آنها کم، مقدار سدیم تبادلی و واکنش خاک (pH) بالا است. در سطح این خاکها لکه های قهوه ای و چرب مشاهده می شود که حاصل پراکنش ذرات هوموس خاک توسط سدیم می باشند. خاکهایی که چندین سال با آبهای شور آبیاری شده اند، چنانچه با آب شیرین (جابجایی موتور پمپ) آبیاری شوند، نمکهای محلول از خاک شسته می شوند و سدیم بر روی ذرات خاک باقی می ماند. این سدیم موجب پراکنش ذرات خاک، کاهش نفوذپذیری خاک، مختل شدن تهویه خاک و افزایش pHخاک به بالاتر از 8/5 و در مواردی حتی 10 تا 111 نیز می گردد. قبل از استفاده از آبهای با کیفیت مناسب (شیرین) در این زمین ها (زمین های شور و سدیمی) باید این سدیم اضافی از خاک شسته شده واز محدوده فعالیت ریشه خارج گردد. بدین منظور بایستی از مواد اصلاحی دارای کلسیم با حلالیت مناسب، مثل گچ استفاده نمود. حلالیت گچ 2/5 گرم بر لیتر معادل 15 میلی مولار می باشد. اصلاح این خاکها و شستشوی آنها باید در فصل خواب گیاه (زمستان) انجام شود. بسته به مقدار سدیم موجود در خاک مقدار گچ مورد نیاز نیز فرق می کند.
- در پاره ای از زمین ها پس ازآبیاری سطح خاک سله بسته و ترک می خورد
در بعضی مواقع خاک زیر بابلرها نیز در اثر پاشش آب سله می بندد. سله بستن ضمن اینکه تبخیر را افزیش می دهد، راندمان آبیاری را کاهش و در صورت عمیق بودن ترکها موجب پارگی ریشه های نازک نیز می شود. استفاده از گچ در این قبیل باغات مانع از تشکیل سله در سطح خاک پس از آبیاری می شود. گچ از پراکندگی ذرات خاک جلوگیری می کند.
- استفاده از آبهای آبیاری با شوری خیلی کم (شوری کمتر از 0/5 دسی زیمنس بر متر) موجب شسته شدن نمکها و عناصر غذایی از سطح خاک می گردد.
شستشوی عناصر غذایی بخصوص کلسیم موجب تخریب ساختمان و کاهش نفوذپذیری خاک می گردد. استفاده از گچ نفوذپذیری این خاکها را دو تا سه برابر افزایش می دهد. برای چنین آبهایی بایستی مرتب مقداری گچ را در آب آبیاری حل کرده و آب اصلاح شده به باغات داده شود. البته آبهایی با چنین کیفیتی خیلی کم و محدود به یکسری چشمه ها و رودخانه ها می گردد.
- گچ جهت اصلاح خاکهای رسی و دارای لایه متراکم استفاده می شود
قبل از احداث باغ با اضافه کردن کودهای حیوانی، مالچ و بقایای گیاهی به خاک و شخم زدن عمیق سختی این خاکها تا حدی اصلاح می گردد ولی چنانچه باغ اصلاح شده باشد امکان استفاده از کود حیوانی و بقایای گیاهی و زیر و رو کردن خاک وجود ندارد. در چنین شرایطی می توان با استفاده از گچ به صورت متوالی طی یک دوره سه ساله نفوذپذیری خاک را افزایش داده و خاک را پوک نمود. استفاده بلند مدت از گچ موجب شسته شدن میلیون ها ذره رس ریز شده و لایه سخت و رسی خاک را نفوذپذیر و سست تر نماید. گچ دانه ای برای استفاده در سطح خاک باغات بهتر است. به منظور بهبود کیفیت خاکهای رسی و دارای لایه متراکم، یکبار استفاده ازگچ جوابگو نمی باشد. گچ باید حداقل سه سال و هر سال یک نوبت در زمستان به سطح خاک پاشیده شود و سپس یک تا دو نوبت آبیاری سنگین انجام شود.
- گچ موجب کاهش pH خاکهای سدیمی می شود
بالا بودن pH خاکهای سدیمی یک مشکل بزرگ برای جذب بعضی از عناصر غذایی از قبیل آهن و روی است. تصعید ازت از سطح این خاکها هنگامی که کودهای ازته در سطح خاک پاشیده می شود، یکی دیگر از معضلات، pH بالای خاکهای سدیمی است. استفاده از گچpH این خاکها را کاهش داده و به حد خنثی (7/8-7/5) می رساند. این محدوده pH برای رشد و نمو اکثر گیاهان زراعی و باغی قابل قبول است.
- شستشوی بر اضافی از خاک راحت تر و با مقدارآب آبیاری کمتر امکان پذیر است
مقدار بر در اکثر آبهای آبیاری و خاکهای شور بالا است و استفاده مداوم از آب آبیاری با بر زیاد موجب تجمع این عنصر در حد مسمومیت در محدوده فعالیت ریشه می شود. بنابراین شستشوی این عنصر بعد از چند سال ضروری است. دادن گچ به خاک در زمستان و سپس شستشوی خاک میزان آب مورد نیاز برای شستشوی گچ را تا حد یک سوم کاهش می دهد. کاتیون کلسیم بور اضافی داخل گیاه را که می تواند موجب مسمومیت شود ، بی اثر می کند.
- گچ پایداری مواد آلی در خاک را افزایش می دهد
کلسیم حاصل از انحلال گچ موجب اتصال مواد آلی به ذرات رس خاک و تشکیل خاکدانه های با استحکام زیاد می شود.چسبیدن مواد آلی به سطوح کلوئیدی پایداری این مواد را افزایش می دهد.
- استفاده از گچ موجب اصلاح نسبت کلسیم به منیزیم به نفع کلسیم می شود
نتایج حاصل از تجزیه حدود 1400 حلقه چاه در محدوده شهرستان رفسنجان نشان می دهد که در اکثر موارد نسبت کلسیم به منیزیم کمتر از یک می باشد. این در حالی است که بهترین نسبت کلسیم به منیزیم نسبت چهار به یک است. کاتیون منیزیم با کاتیونهای کلسیم و پتاسیم اثر متقابل منفی (آنتاگونیستی) دارد . یعنی چنانچه مقدار یکی از این عناصر در محلول خاک افزایش یابد جذب دو عنصر دیگر کاهش می یابد. در اکثر باغات پسته نسبت کلسیم به منیزیم در محلول خاک به حدی پایین است که زیادی منیزیم، جذب کلسیم را محدود کرده است. پیدایش عارضه لکه پوست استخوانی پسته احتمالاً در رابطه با همین مسأله می باشد. مقدار کلسیم مورد نیاز برای تشکیل پوسته استخوانی میوه پسته خیلی زیادتر از مقدارلازم برای رشد برگ و سایر اندام های گیاه است، علیرغم اینکه ماده مادری اکثر خاکهای ما آهکی بوده و مقدار مطلق کلسیم در محلول خاک کافی و حتی بالاتر از حد مورد نیاز است، زیادی منیزیم محل های جذب کلسیم بر روی سطح ریشه را اشغال کرده و مانع از جذب کلسیم توسط ریشه می شود.
- استفاده از گچ مدت زمانی را که پس از آبیاری می توان زمین را شخم زد، کوتاه می کند
زمین هایی که گچ دریافت کرده اند را می توان با درصد رطوبت بالاتری شخم زد بدون اینکه خطر فشردگی (Compaction) یا تخریب ساختمان خاک وجود داشته باشد. به عبارتی در دامنه وسیعتری از رطوبت، خاک قابل شخم می باشدو بازده مصرف انرژی را برای شخم کاهش می دهد .
- استفاده از گچ بازده آب آبیاری را افزایش می دهد
افزودن گچ به خاک بخصوص در مناطق خشک موجب افزایش ضریب نفوذ آب، افزایش هدایت هیدرولیکی خاک، افزایش ذخیره رطوبتی خاک و نفوذ ریشه به اعماق پایین ترمی شودکه همگی بازده آب آبیاری را افزایش می دهند. خاکهای تیمار شده با گچ بین 25 تا 70 درصد آب قابل استفاده بیشتری نسبت به خاک های بدون گچ در خود ذخیره می کنند و در بیشتر موارد درآمد ناشی از کاهش مصرف آب بیشتر از هزینه استفاده از گچ می باشد.
- گچ به جذب عناصر غذایی توسط گیاه کمک می کند
کلسیمی که در اثر انحلال گچ در محلول خاک آزاد می شود، از اجزای اصلی مکانیسم های زیست شیمیایی است که در جذب بیشتر عناصر غذایی توسط ریشه درخت نقش ایفا می کند. در صورت عدم وجود کلسیم به اندازه کافی در ریشه گیاه این مکانیسم های جذبی دچار اختلال می شوند.
- گچ سمیت عناصر فلزی سنگین را کاهش می دهد
کلسیم به عنوان تنظیم کننده تعادل عناصر غذایی کم مصرف شامل آهن، روی، منگنز و مس در گیاه عمل می کند. کلسیم تعادل عناصری را که توسط گیاه جذب شده ولی برای گیاه ضروری نمی باشند را نیز کنترل و از جذب زیاد این عناصر توسط گیاه جلوگیری می کند.
- گچ موجب افزایش کیفیت میوه شده و از بعضی بیماریهای گیاهی نیز جلوگیری می کند
در اکثر میوه های در حال رشد مقدار کلسیم در مرز کمبود دیده می شود. برای برداشت میوه با کیفیت خوب، وجود کلسیم کافی ضروری است. حرکت کلسیم داخل گیاه و از اندامی به اندام دیگر خیلی کند صورت می گیرد. این سرعت حرکت کم در انتهای سیستم انتقال گیاه که معمولاً میوه ها قرار دارند، خیلی کندتر نیز می شود. بنابراین کلسیم باید پیوسته در اختیار ریشه گیاه قرار داشته باشد. کلسیم موجود درگچ موجب جلوگیری از بیماری پوسیدگی گلوگاه در هندوانه و گوجه فرنگی وعارضه لکه تلخ در سیب درختی می شود.بیماری پوسیدگی ریشه در آواکادو که توسط فیتوفترا ایجاد می شود تا اندازه ای توسط گچ قابل کنترل است.
- گچ موجب کاهش وزن مخصوص ظاهری خاک می شود
کاهش وزن مخصوص ظاهری خاک به معنی پوک تر شدن خاک است. هر چقدر خاک پودرتر شود شرایط برای رشد و توسعه ریشه مناسبتر می شود. هر چه گسترش ریشه ها در خاک بیشتر باشد جذب آب و عناصری مثل فسفر که جذب آنها به مقدار ریشه وابسته افزایش می یابد.
- گچ اثر سمی کلرور سدیم را کاهش می دهد
کلسیم موجود در محلول خاک جذب سدیم توسط ریشه را کاهش می دهد. بنابراین در خاکهای شور وسدیمی که نمک غالب کلرور سدیم است، استفاده از گچ مقاومت به شوری و سدیم را افزایش می دهد. محل جذب کلسیم و سدیم بر روی ریشه یکسان می باشد. هر چه میزان کلسیم در محلول خاک بیشتر باشد تعداد زیادتری از محلهای جذب به کلسیم اختصاص یافته و بدین طریق جذب عنصر حطرناک سدیم کاهش می یابد.
- گچ قادر به کاهش pH ریزوسفر است
جذب کلسیم توسط ریشه گیاه می تواند pH اطراف ریشه گیاه را کاهش دهد. جذب کلسیم با آزاد شدن یون هیدروژن در محلول خاک اطراف ریشه همراه است. کاهش pH ریزوسفر جذب بعضی از عناصر غذایی مثل آهن و روی را افزایش می دهد.
- گچ هدر رفت کودهای ازته به شکل تصعید را کاهش می دهد
کلسیم حاصل از انحلال گچ از تصعید نیتروژن کودهای ازته جلوگیری می کند. توصیه می شود که کودهای ازته به صورت سرک و در سطح خاک پاشیده شوند. واکنش خاک اکثر باغهای پسته قلیایی بوده و مقدار آهک نیز بالا می باشد. در چنین شرایطی استفاده از کودهای ازته در سطح خاک موجب تصعید و هدر رفت بخش قابل ملاحضه ای از ازت موجود در کود می شود. ازت آزاد شده به صورت گاز که وارد هوا می شود به شکل آمونیاک است. وجود گچ در خاک مقدار زیادی آنیون سولفات وارد محلول خاک می کند. آنیون سولفات با آمونیاک واکنش داده و آمونیاکی که به شکل گاز وارد هوا میشد به صورت ترکیب سولفات آمونیوم در خاک باقی می ماند.
- گچ می تواند بخش خیلی کمی از اکسیژن مورد نیاز ریشه رانیز تأمین کند
جذب و متابولسیم یون سولفات توسط ریشه موجب آزاد شدن اکسیژن همراه گوگرد موجود در آنیون سولفات داخل ریشه می شود. اکسیژن تولید شده بتدریج از محیط داخل ریشه وارد ریزوسفر می گردد. به این طریق بخشی از اکسیژن مورد نیاز ریشه تأمین می شود.
- گچ به رشد و نمو کرم های خاکی در خاک کمک می کند
دادن توأم گچ به همراه مواد آلی موجب افزایش رشد و فعالیت کرم های خاکی می گردد که افزایش فعالیت آنها به نوبه خود موجب افزایش تهویه، دانه بندی خاک، مخلوط شدن و به هم خوردن خاک می شوند.
- گچ میزان فرسایش و تولید روان آب را درزمین های شیب دار کاهش می دهد
مطالعات انجام شده در دانشگاه جورجیا بر روی اثرات گچ نشان داد که طی یک بارندگی نیم ساعته با سرعت یک تا یک و نیم اینچ بر ساعت ، خاکی که گچ دریافت کرده بود، 71 درصد بارندگی را جذب کرده ولی خاک شاهد که گچ دریافت نکرده بود فقط 46 درصد بارندگی را جذب و بقیه به صورت روان آب بر سطح خاک جاری گردید.
- گچ انبساط و انقباض رس های نوع مونتموریلونیت و ورمیکولیت (انبساط پذیر) را کاهش می دهد
چنانچه رس غالب در خاکهای سدیمی که توسط گچ اصلاح می شوند از نوع مونت موریلونیت و دیگر رس های با ضریب انبساط و انقباض بالا باشد، انبساط و انقباض این خاکها و در نتیجه کلوخه ای شدن و تخریب ساختمان خاک ،کاهش می یابد. یون کلسیم حاصل از انحلال گچ پراکنش ذرات خاک را کم کرده و به فرآیند تشکیل خاکدانه و همچنین به استحکام خاکدانه ها و ساختمان خاک کمک می کند.
- مخلوط نمودن گچ با کودهای حیوانی مانع از ایجاد بوی نامطبوع این مواد در اماکن عمومی مثل پارک ها و فضای سبز می گردد
بوی نامطبوع کودهای حیوانی ناشی از آمونیاکی است که حاصل تجزیه میکروبی کودهای حیوانی است. آمونیوم آزاد شده توسط آنیون سولفات جذب شده و تبدیل به سولفات آمونیم می گردد. این عمل علاوه بر جلوگیری ازایجاد بوی نامطبوع، تلفات نیتروژن را نیز کاهش می دهد. در بسیاری از موارد دیده می شود هنگام عبور کامیونهای حامل کود حیوانی بوی بسیار نامطبوعی در محیط اطراف جاده و یا در داخل باغ و منزل که این کودها نگهداری می شوند موجب آزار و اذیت باغدار، مردم ساکن نزدیک جاده و پارکها می شود. برای برطرف کردن و جلوگیری از این بوی نامطبوع می توان مقداری گچ را داخل تانکر پر از آب حل کرده و بر سطح توده کود داخل کامیون یا توده موجود در باغ وپارک پاشید.
- گچ مانع از ایجاد شرایط غرقابی در خاک می گردد
گچ توانایی خاک را در زهکشی آب اضافی خاکهای با بافت سنگین افزایش می دهد. در بعضی از باغهای پسته که خاک سنگین بوده و یا در اثر قلیائیت ساختمان خاک تخریب شده و نفوذپذیری کاهش یافته است مشاهده می شود که تا مدت زمان زیادی بعد از آبیاری آب در کرتها باقی مانده و امکان وارد شدن به باغ و انجام عملیات شخم، سمپاشی و ... تا چند روز وجود ندارد. استفاده از گچ به مقدار لازم و به روش مناسب با افزایش نفوذپذیری خاک مانع از ایجاد شرایط غرقابی می شود. غرقاب بودن خاک شرایط تهویه ای را مختل کرده و از طرفی وجود رطوبت زیاد به رشد و تکثیر قارچ های بیماریزا مثل عامل گموز کمک می کند.
فروش تهران :
02144627539 - 02144627408
فروش بندرعباس :
07632235771 - 07632240617 - 07632246722